Biopartner 5

Biopartner is de succesvolle incubatororganisatie op het Leiden Bio Science Park.

De belofte van grootschalig hergebruik in de bouw. 

Het nieuwe laboratorium Biopartner 5 op het Leiden Bio Science Park is opgebouwd uit maar liefst 165.000 kg thermisch verzinkt staal dat 50 jaar lang de basis vormde van een nabijgelegen universiteitsgebouw. Het staal werd gedemonteerd, 750 meter verplaatst, op locatie bewerkt en vervolgens opnieuw opgebouwd als ‘donorskelet’ voor het nieuwe gebouw. Door de unieke schaal en werkwijze toont Biopartner 5 de belofte van grootschalig hergebruik in de bouw en een inspirerend  voorbeeld van Paris Proof bouwen.

Campusgebouw

Biopartner is nauw verweven met de groei van het park en ontwikkelde haar vijfde gebouw als een ontmoetingsplek van een uitbreidingsgebied van de campus.  Daarmee is Biopartner 5 een kwartiermaker voor de campusvorming en heeft als ambitie de toon te zetten voor de duurzame ontwikkeling van het gebied. 

Biopartner 5 is een gelaagd laboratoriumgebouw waarin high- en low-tech samenkomen. Het gebouw is stevig verbonden met zijn directe omgeving. Zowel in architectonisch als landschappelijk ontwerp, materialisering en programmering is ingezet op interactie tussen de gebruikers van het gebouw en de campus. Zo ontstaat een inspirerende werkomgeving waarin de samenwerkende cultuur van het Leiden Bio Science Park centraal staat.

Paris Proof

Het ontwerptraject is voor de architecten van PTSA een onderzoek geweest naar de betekenis van circulariteit in de huidige bouwpraktijk. Een zoektocht die resulteert in een marktconform laboratoriumgebouw van circa 7.000m2 waarin toch op een radicale en grootschalige wijze gebruikte bouwmaterialen zijn toegepast. Per gebouwelement is nagegaan hoe de milieuimpact beperkt zou kunnen worden op basis van marktontderzoek, common sense en vooral met ontwerpideeen; weg laten wat weggelaten kan worden, biobased waar mogelijk, losmaakbaar als uitgangspunt, secundair materiaal toepassen waar mogelijk of voorhanden is.

Naderhand is door NIBE berekend dat op deze manier de CO2 emissie van het gebouw zo ver is teruggebracht dat het gebouw Paris Proof te noemen is.*

Donorskelet

Deze goede milieuprestatie is mede te danken aan het hergebruik van een staalconstructie die door het projectteam uit een nabijgelegen universiteitsgebouw is gedemonteerd. Met het vijftig jaar oude, thermisch verzinkte staal is een nieuwe, demontabele hoofddraagconstructie ontworpen. Het grootste deel van de constructie is rechtstreeks naar de nieuwbouwlocatie verplaatst (hemelsbreed 750m) en daar ter plaatse bewerkt. Om het staal in zicht te kunnen houden is dit in het werk voorzien van een brandwerende coating.

In dit project is niet bewust voor thermisch verzinkt staal gekozen, het was de eigenschap van het gevonden materiaal. Dit leidde onder meer tot aanpassing van detaillering om laswerk te voorkomen, passend bij de boutverbindingen die ontworpen zijn ten behoeve van de losmaakbaarheid van de constructie. Dit alles resulteert in een gevarieerde en robuuste esthethiek die karakter geeft aan nieuwbouw waarin de lokale geschiedenis voortleeft.

Aangezien de gemiddelde hoofddraagconstructie ongeveer 60% van het gewicht van een gebouw beslaat, is het een onderdeel van gebouwen waar grote milieuwinst te behalen valt. Daarbij komt dat in de huidige bouwpraktijk levensduur van staalconstructies slechts in beperkte mate volledig wordt uitgenut. Levensduurverlenging van constructiestaal door hergebruik biedt een grote kans om de hoogst noodzakelijke verduurzaming van bouwen te realiseren. Biopartner 5 toont aan dat dit op grote schaal haalbaar is binnen marktconforme kaders.

*Paris Proof

Het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) heeft voor Dutch Green Building Councel een CO2 budget berekend waarbinnen de bouwproductie in Nederland zou moeten blijven om als land te voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs. Biopartner 5 is helaas slechts een van de weinige gerealiseerde gebouwen in Nederland waarbij de embodied carbon binnen de huidige grenswaarde van dit CO2 budget valt.

PTSA

Ontwerpend onderzoekt het bureau de nieuwe esthethiek van het circulair bouwen. De afgelopen jaren werkten zij aan diverse vooruitstrevende opgaven, van energie-neutraal renoveren tot een circulair productlabel. Met hun Nucleus Building wonnen zij in 2019 de Rijnlandse Architectuurprijs. Biopartner 5 werd finalist van de Circular Award 2021 van MVO Nederland.