Fiets- en voetgangersbrug met geïntegreerde noodwaterkerende functie in en over de Ringvaart in Amsterdam.
Projectomschrijving
De brug verbindt het Amsterdam Science Park met Amsterdam-Oost. Waternet wilde de toldeur in de Ringvaart bij de Hartmanbrug vervangen. Bij hoog water in de Ringvaart zorgt deze waterkering, samen met de toldeur bij de Wibautstraat, dat het water niet in de wijken van de Watergraafsmeer stroomt. Tegelijkertijd wilde de gemeente een fiets- en voetgangersbrug over de Ringvaart aanleggen voor een directe verbinding van de Valentijnkade met Amsterdam Science Park. De gemeente en Waternet hebben besloten de handen ineen te slaan en de twee projecten tegelijk aan te pakken. Het kenmerk van deze markante fiets- en voetgangersbrug is een rode waterkerende kanteldeur die in het midden van de brug omhoog staat. Bij hoog water wordt de deur handmatig gesloten. De brug is vernoemd naar Madame Curie (1867-1934), winnaar van de Nobelprijs voor Natuurkunde en Scheikunde, en draagt haar volledige naam: de Maria Skłodowska-Curiebrug.
(Staal)constructie
De brug en de waterkerende kanteldeur zijn uitgevoerd in S355. De brug bestaat uit twee brugdelen: het fiets- en het voetgangersdeel. De delen bestaan elk uit twee geïntegreerde staal-beton liggers met dwarsliggers waarop aan de onderzijde een gecoate staalplaat-betonvloer is aangebracht (ComFlor 95). De totale overspanning van de brug bedraagt 25 m, waarbij de middenpijler op ± 10 m vanaf de zijde van de Valentijnkade is geplaatst.
De kanteldeur bestaat uit een waterkerend deel en een deel met een contragewicht. Op het waterkerende deel staan de letters ‘SCIPRK’, sms-taal voor Science Park, en in het deel met contragewicht staat ‘2016’, het jaar van het definitieve ontwerp. Waar het waterkerende deel en het contragewicht elkaar ontmoeten, bevindt zich onder het brugdek een scharnierpunt waarop de deur kantelt. Het contragewicht ligt vrijwel altijd in het water en heeft geen kerende functie. Het waterkerende deel steekt schuin door het brugdek heen.
Het waterkerende deel is 11,3 m en het contragewicht 8,3 m. Beide delen zijn met rechthoekige kokers omkaderd met in het middenvlak, het lijf, een 6 mm plaat. De middenplaat is voorzien van de letters en cijfers. Bij het waterkerende deel werken de letters als verstijving van de middenplaat.
De deur en contragewicht zijn samengesteld uit stalen platen met geringe dikte. Door de randen uit te voeren in kokers en de letters in de deuren te gebruiken als verstijvingen van de lijfplaat is een economische constructie te verkrijgen en heeft het tevens een optimale integratie van het bouwkundige ontwerp in de constructie tot gevolg. De afmetingen van de deuren en positie van het schanierpunt zijn zorgvuldig gekozen, zodat met minimale energie de deur kan worden gesloten en geopend. Uiteindelijk heeft een goede afstemming geresulteerd in het mogelijk maken van een betrouwbare, kostenefficiënte en energieneutrale (handmatige) bediening van de deur. De staalconstructie van de deur is verzinkt en gecoat, en in twee losse delen aangeleverd op de bouwplaats.
Bouwkundig concept
Bij het waterkerende deel werken de letters als verstijving van de middenplaat. Tevens is in de middenpijler van de brug het schanierpunt van de deur gepositioneerd.
Het bijzondere innovatieve aspect van het ontwerp is de combinatie van een noodwaterkerende functie met een fiets-/voetgangersbrug, waarbij de werking van de waterkering zichtbaar is.
De opdracht was een iconisch ontwerp te maken voor de toegang tot Amsterdam Science Park. Door in een vroeg stadium in overleg met gemeente Amsterdam en Waternet de budgetten voor de vervanging van de oude toldeur bij de Hartmanbrug en een nieuwe brug te combineren, is financiële ruimte gemaakt om een ontwerp te maken met uitstraling.
Door te kiezen voor een kanteldeur die permanent door het brugdek heen snijdt, is een markante brug ontstaan. De kanteldeur is een element die de techniek van de waterkering laat zien. De felrode kleur van de kanteldeur met de letters ‘SCIPRK’ steekt fier boven het water en het dijklichaam uit.
Bij het waterkerende deel (de deur) werken de letters als verstijving van de middenplaat. Tevens is in de middenpijler van de brug het schanierpunt van de deur gepositioneerd. Hiermee is een optimaal geïntegreerd ontwerp gerealiseerd.
De waterkerende kanteldeur is een zichtbaar vormgegeven element die de techniek van de waterkering laat zien. De deur is in twee delen op de bouwplaats aangeleverd. De deling was nodig voor transport, maar ook voor het verzinken. Nadat een eerste deel aan het scharnierpunt was bevestigd, is het tweede deel aangebracht. Na het samenstellen is de deur verder afgeregeld. De kanteldeur kan onafhankelijk van de brug verwijderd worden. Hiermee is tevens gewaarborgd dat de deur voor onderhoud of reparatie later snel en in één geheel kan worden uitgnomen.
Thermisch verzinken
De reden waarom de deur werd verzinkt en gecoat heeft te maken met de eisen van het Waterschap Waternet. De deur moest onderhoudsvrij zijn en niet elk materiaal is geschikt om in dit werk toe te passen, mede ook door de beperkingen in het budget.
De deur is hol en vult zich bij het neerlaten met water. De binnenkanten van de deur moesten dus ook geconserveerd worden, hiervoor is voor verzinken gekozen. De buitenzijde is gecoat in een watervaste coating.
FR
NL