Uitkijktoren Het Weusthag

Combinatie van thermisch verzinkt staal en cortenstaal

Marko Matic, Hans de Klerk, Ronald Wenting en Kars Haarhuis hebben samen een integraal ontwerp gemaakt van de uitkijktoren als antwoord op de prijsvraag van de ‘Vrienden van het Weusthag’. De ronde toren bestaat uit een beperkt aantal elementen: een spiltrap met bordessen die bevestigd is aan een kelkvormige koker van cortenstaal. Het Weusthagpark is een grondwaterbeschermingsgebied waardoor een diepe fundering niet toegestaan is. De op locatie gemaakte betonnen grondplaat met fundering bestaat uit een waaier van betonnen balken op maaiveldniveau waardoor geen doorboring van de grondlagen nodig was. De zelfdragende spiltrap met zijn 95 treden, de bordessen en de hekwerken zijn vervaardigd van thermisch verzinkt staal en zijn verankerd aan de grondplaat en met kniksteunen verbonden aan de buitenhuid. De buitenzijde van de toren bestaat uit 16 stuks dubbelgekromde platen van cortenstaal die vervaardigd zijn door scheepsbouwer Royal IHC in Kinderdijk.Het uitgesneden bladpatroon in de buitenschil zorgt voor licht en lucht in de toren en geeft de klimmende bezoeker voortdurend zicht op het omringende landschap. Dankzij geavanceerde berekeningen is het mogelijk geworden de schaal dragend uit te voeren en te optimaliseren tot een flinterdunne schil met een dikte van 10 mm. Dit is in verhouding 3x dunner dan een eierschaal.

In het najaar van 2013 schreef de vereniging ‘Vrienden van het Weusthag’ een prijsvraag uit voor de bouw van een uitkijktoren in het Hengelose landschapspark het Weusthag, vlakbij de A1. Op die plek moest een nieuwe toren een verbinding leggen tussen het noordelijke en zuidelijke deel van het park en een landmark te vormen voor de autosnelweg. De opgave kende een aantal uitgangspunten: de toren moest minimaal 20 meter hoog zijn en uitzicht naar alle kanten mogelijk maken. In de vormgeving van de toren moest het thema water en de betekenis daarvan voor het park tot uiting komen en vanwege de plaatsing in een grondwaterbeschermingsgebied was een diepe fundering niet toegestaan. Voor het winnende ontwerp was een bouwbudget van €115.000 beschikbaar dat ook gebruikt dient te worden voor het onderhoud van de toren. Om het totale budget te besteden aan de realisatie van de toren is er gekozen voor thermisch verzinkt staal als onderhoudsvrij materiaal. Niet alleen het onderhoud maar ook de uitstraling zorgde voor de keuze van thermisch verzinkt staal. Het materiaal staat erom bekend dat het gedurende tijd mooier wordt waardoor het goed bij de uitstraling van de toren past. Daarnaast zijn cortenstaal en verzinkt staal een goede combinatie. Het staal is tevens gebruiksvriendelijk voor de bezoekers van de toren.

Door de ambachtelijke uitvoering in staal is de toren een iconische verwijzing naar Hengelo als dé metaalstad van Oost-Nederland. De vormgeving van de toren verwijst naar het water als bron van al het leven en alle levendigheid in het park: er is gekozen voor een levensboom die symbool staat voor de vruchtbaarheid van de plek en voor een kelk die vriendschap en verbondenheid uitdrukt.  

Voor de metaalwerkzaamheden en de assemblage van de toren is onder begeleiding en verantwoordelijkheid van Royal IHC een verbinding aangegaan met het Twentse regionale praktijkonderwijs. De leerlingen van die opleidingen werden betrokken bij alle facetten van het proces.