Uitkijktoren op de Wijvenheide te Zonhoven

Een uitkijktoren die deels in het water staat tussen het riet

De gemeente Zonhoven herbergt in het westen een groene parel; een uniek waterrijk gebied met talrijke vijvers. Deze vijvers (Wijvenheide en Platwijers) vormen het hart van een groter landschappelijke eenheid; de Wijers.

De karakteristieken die het gebied zo uniek maken dateren reeds van in de 13de eeuw, toen de eerste vijvers ontstonden door veen- en ijzerwinning. Vanaf toen werd er vis gekweekt in de vijvers, en zijn de vijvers in de loop van de eeuwen uitgebreid tot een complex van honderden aaneengesloten vijvers. Dankzij deze vijvers is er heden een habitat voor vele dier- en plantensoorten, die er anders wellicht niet meer zouden zijn.
Een goede beleving van het landschap en van de hoeveelheid vijvers kan enkel vanuit de lucht; de uitkijktoren biedt de passanten een uitgelezen kijk op dit landschap.

In het ontwerp is veel aandacht gegaan naar het integreren van het bouwwerk in de omgeving.
Zo’n bouwwerk is sowieso een vreemd object in een natuurlijke omgeving.

Om de impact op deze natuurlijke omgeving zo klein mogelijk te houden werd rekening gehouden met;
- een aangepast sober en eenduidig materiaal-gebruik, waarbij slechts een beperkt aantal materialen toegepast werden;
- het gebruik van natuurlijke materialen, kleuren en tinten, die zich goed integreren in de groene omgeving;
- een aangepaste vormgeving, geinspireerd op de natuur.

De ‘vis’, als hèt icoon van de Wijers, diende ons tot inspiratie. Als een ‘naar lucht happende vis’ springt de uitkijktoren uit het water.

De uitkijktoren is geplaatst in de houtrand van één van de vijvers en staat deels in het water tussen het riet.  Een ‘toegankelijk’ uitkijkplatform met educatie-paviljoen op hetzelfde niveau als het toegangspad brengt je tot boven de vijver.
In het paviljoen kan, door middel van een scherm gekoppeld aan de webcam, het zicht van boven de toren getoond worden.

Drie ronde kolommen vormen de centrale structuur van de toren waaraan de trappen en gevels opgehangen zijn. Door de gevarieerde gevels ontstaan er bij het beklimmen van de toren steeds wisselende zichtlijnen. Bepaalde zichten worden gekadreerd, andere afgeschermd, nog andere gestuurd in een bepaalde richting. Binnen de structuur zijn er drie belevingskamers met plaats voor educatieve voorzieningen; een rustpunt tijdens de beklimming. Deze diversiteit aan zichten eindigt uiteraard boven op een prachtig uitkijkplatform, 15 meter boven de vijvers.

De basisstructuur, trappen en leuningen zijn gemaakt van thermisch verzinkt staal, overige structurele elementen en vloeren uit eik. Aan de stalen structuur hangen 3 gevels, twee in hout en één in riet. De houten gevels, bekleed met cederbeplanking zijn gericht naar de houtkant en het land; de rieten gevel is gericht naar de vijver, waarin het riet ook prominent aanwezig is.

In het natuurgebied vertoont de uitkijktoren zich steeds in een wisselende gedaante, waarbij het thermisch verzinkte staal, het hout en het riet de toren laat opgaan in deze mooie omgeving ... .

Opdrachtgever:
Gemeente Zonhoven (B)
 
Hoofdaannemer:
VanAcken Metaalconstructie, Nieuwerkerken (B) 
 
Staalbouwer:
VanAcken Metaalconstructie, Nieuwerkerken (B) 
 
Architect:
Architecten Delobelle, Gent (B)
 
Studiebureau:
Sterk Engineering, Alken (B) 
 
Bouwtijd:
2015
 
Fotograaf:
Architecten Delobelle