Op de terreinen van de voormalige stoomweverij-spinnerij De Porre aan de Jules de Saint-Genoisstraat te Gentbrugge is nieuw leven ontstaan
De site is altijd een centraal gegeven geweest van werk, wonen en onderwijs. In opdracht van Stad Gent, in realisatie door het Gents stadsontwikkelingsbedrijf, werd de site ontwikkeld tot een buurtpark met in latere fase extra woongelegenheden. In een deel van de voormalige spinnerij werd een polyvalent wijkcentrum ingericht en de Sportschool werd met een speelse nieuwbouw gelinkt aan het buurtpark. De overige ruimte was gereserveerd als parkruimte. De vrijheid werd gegeven aan de ontwerpers om bepaalde elementen van de oude fabriek te behouden.
Door te spelen met diverse bouwvolumes, het bewaren van telkens karaktervolle elementen binnen de aanleg van het buurtpark werd de geschiedenis van de plek voelbaar gemaakt met volgende elementen:
Enerzijds zijn er de bestaande spanten en de grafische schoonheid van deze oude structuren (polonceauspanten, vakwerkspanten, gietijzeren kolommen, e.d.). Deze hebben we willen tonen door de belangrijkste en mooiste structuren te ontbloten, los te knippen en ter plaatse in het wit te schilderen. Hierdoor contrasteren ze erg mooi met de patine van de oude behouden muren die ook afgekort en afgetopt zijn in functie van doorzichten, lichten, e.d. …
Tpv de sportveld is er bvb een zittribune onder de polonceauspanten geschoven. Deze behouden spanten vormen hierdoor enerzijds een soort open dak en bieden een vorm van beschutting. Anderzijds werken ze als een abstracte sculptuur die een erg krachtig beeld van ‘oude’ ingenieurskunst oplevert.
Naast de bestaande structuren was er ook nood aan nieuwbouwconstructies om extra programma in onder te brengen:
Stoomturbinepaviljoen: Op het centrale plein is er naast een erg massieve gerestaureerde betonnen koeltoren een ranke witte beglaasde staalstructuur geplaatst rond een stoomturbine die diende behouden te worden vanwege zijn zeldzaamheid. De nieuwe staalstructuur hebben we zo vormgegeven dat ze enerzijds een sterk geometrisch contrast vormt met de plastische oude stoomturbine, die als sculptuur zichtbaar is in het park. Anderzijds contrasteert de fijne staalstructuur ook heel sterk met de zware betonnen koeltoren. Er is bewust voor gekozen om hier te werken met staal en windverbanden, om de structuur zo licht mogelijk te kunnen maken én om een link te leggen met de mooie oude stalen spanten die we behouden hebben. Het is een poging om een hedendaagse interpretatie te geven aan die ingenieurskunst waar bvb de polonceauspanten een voorbeeld van zijn. Hierin speelde de aannemer, Verhofste nv, een belangrijke rol. In het paviljoen is er aan het buitengedeelte ook een stalen trap opgehangen. De traptreden en bordesvloer is gemaakt uit witgelakte stacco-roosters. Om alles zo zuiver mogelijk te houden, zijn alle regenwaterafvoeren ook ingewerkt in de stalen kolommen.
Fietsenstalling/Petanqueveld:
Er moest een beschutte plaats voorzien worden voor fietsenstallingen en 2 petanquevelden met bijhorende zitgelegenheden. We hebben ook hier opnieuw voor staal gekozen om een fijne structuur te bekomen die een mooie dialoog aangaat met het aanpalende wijkcentrum en de behouden fabrieksmuren. De dakplaat is bewust dubbel geknikt vormgegeven om enerzijds aan de ene zijde een opengaand zicht naar het park te maken, en aan de andere zijde de zon diep te laten binnenvallen op de petanquebanen. De dakplaat is uitgevoerd in witgelakte steeldeck waarin de verlichting mooi geïntegreerd is.
Pergola:
In een rustigere hoek van het park is er een boomgaard gecreëerd. Dit was de uitgelezen plaats om een rustige zitplaats te voorzien met zicht op deze boomgaard. We hebben een stalen pergolaconstructie ontworpen die als het ware de verbinding maakt tussen het wijkcentrum en een behouden stoftoren. De uiteinden van de pergolaconstructie raken deze beide gebouwen echter net niet aan, en kragen uit tov de laatste steunpunten. Op deze manier krijgt de eenvoudige staalstructuur toch een bepaalde spanning. Ook hier vormt de fijne witgelakte staalstructuur een scherp contrast met de verweerde en gepatineerde fabrieksmuren die we deels laten overgroeien.
Alle nieuwe staalconstructies zijn, binnen- en buitenzijde, op voorhand thermisch verzinkt. Op deze manier was er de beste garantie op een duurzaam eindresultaat en lange levensduur in dergelijke intensief gebruikte openbare context. Omdat deze ook witgelakt werden dmv een 3-laags verfsysteem, is in het bestek opgenomen geweest dat de galvanisatiecoatings op voorhand door de aannemer geschikt dienden gemaakt te worden. Alle fluxresten en zinkbrokken zijn door het galva bedrijf verwijderd.
Eind 2015 werd de Provinciale Architectuurprijs Oost-Vlaanderen 2015 toegekend aan Vandriessche Architecten en Buro voor Vrije Ruimte voor het project De Porre. De vakjury, bestaande uit Paul Robbrecht, Marie-José Van Hee, Barbara Van Der Wee, Marc Dubois en Sven Grooten, koos dit project in 2 rondes unaniem uit 24 inzendingen.
“Het wijkpark De Porre is een architectonisch landschap door het behoud van historische relicten. Aan de basis ligt een doordachte strategie: dit wordt behouden, dit wordt gesloopt, dit wordt gerenoveerd. Er ontstaat een dialoog tussen oud en nieuw, cultuur en natuur.”
Begin 2017 mocht het project ook de Prijs Publieke Ruimte 2017 in ontvangst nemen waarbij de jury De Porre omschrijft als een topvoorbeeld van hedendaags stedelijk leven.
FR
NL